Anka Leśniak

prace         cv        teksty        kontakt

2020    2019    2018    2017    2016    2015    2014    2013    2012    2011    2010    2009    2008    2007    2006    2004

PRACE 2016

patRIOTki

obiekty, video, fotografie


Galeria XX1, Warszawa







Projekt patRIOTki podejmuje problem patriotyzmu, ukazanego poprzez postawy kobiet z czasów zaborów. Punktem wyjścia jest tu książka Wojciecha Lady pt. Polscy Terroryści, w której autor opisuje zamachy na carskich urzędników dokonywane na ziemiach dawnego zaboru rosyjskiego, czasami skuteczne, lecz często nieudolne, pociągające za sobą przypadkowe ofiary. Kobiety brały w tej aktywności czynny udział, nie tylko roznosząc bibułę, ale także transportując broń, amunicję oraz... rzucając bomby z balkonów, jak Wanda Krahelska, Albertyna Helbertówna czy Faustyna Morzycka, jak również przypomniana w pracy Zuzanny Janin Teofilia Blędkowska.

Jak pisze Wojciech Lada: „był to szereg niemal anonimowych dziś kobiet, które zwykle wpadały po roku lub dwóch działalności”. Po zesłaniu i katordze wracały, prowadząc potem skromne życie robotnic. Historia zapamiętała tylko te, które w II RP stały u boku liczących się mężów, jak Aleksandra Piłsudska, albo te nieliczne, które same robiły karierę polityczną.






Zawarte w tytule wystawy słowo RIOT, celowo napisane dużymi literami, pochodzi z języka angielskiego i oznacza zamieszki. Nasuwa się więc pytanie czy polskie „riot girls” dały wyraz emancypacji kobiet, czy też ich zaangażowanie i predyspozycje zostały wykorzystane do budowania patriotycznej narracji umacniającej patriarchat?

Projekt wpisuje się we współczesną żywą debatę o pojęciu patriotyzmu i łączonych z nim pojęć, takich jak suwerenność, naród, walka. Zadaje też pytanie czym jest polski patriotyzm na tle niepokojów i zmian we współczesnej Europie i jak w tej narracji postrzegają siebie kobiety.

Cykl patRIOTki składa się z trzech obiektów-sukien, fotografii oraz video. Forma sukien jest artystyczną interpretacją opisów dotyczących sposobów chowania oraz przenoszenia broni przez kobiety w specjalnie w tym celu uszytych lub przerobionych sukniach. Kolory sukien – biały, czerwony i czarny odnoszą się do trzech symbolicznych etapów życia kobiety podkreślając fakt, że w walkę włączały się kobiety z różnych pokoleń i różnych klas społecznych.

Fotografie z krótkimi opisami historii kobiet wymienionych w książce Wojciecha Lady wyobrażają postaci, po których często w materiałach archiwalnych pozostało jedynie wymieniane w ciągu innych nazwisko. Video oparte w warstwie wizualnej oparte jest na dokumentacji z realizacji projektu. Obrazom towarzyszy opowiadana historia kobiet patRIOTek oparta na cytatach z książki Wojciecha Lady.


kadry z video

Podziękowania za pomoc w realizacji projektu dla:

Ewy Bloom-Kwiatkowskiej, Moniki Czarskiej, Alicji Cichowicz, Izy Desperak, Elizy Gaust, Ewy Kamińskiej-Bużałek, Julii Kosmynki, Katarzyny Krzysztofik, Izabeli Maciejewskiej, Klaudii Wojciechowskiej, Marcie Zdanowskiej, Izabeli Zielińskiej

oraz Tomasza Komorowskiego

Wystawie w Galerii XX1 towarzyszył panel dyskusyjny z udziałem Wojciecha Lady oraz Zuzanny Janin.